Lekker blijven wonen ondanks beginnende dementie

"Het begint vaak met kleine dingen die niet meer lukken"

Je vaste voornemen om tot aan je dood te blijven wonen op de plek waar je al jarenlang woont, wordt in één klap aan het wankelen gebracht als jij of je partner verschijnselen krijgt van vergeetachtigheid of beginnende dementie. Toch is er veel wat je, al dan niet met elkaar, kunt doen om zo lang mogelijk samen van het leven te blijven genieten. Sinds vorige maand zijn we in het noordelijk deel van Noord-Holland een slimme website rijker die alle informatie biedt die je nodig hebt als je te maken krijgt met vergeetachtigheid of dementie: dementiewijzer.nl. Mét gerichte informatie per gemeente, zoals bijvoorbeeld over het Enigmahuis in Enkhuizen: “Mensen kunnen hier gewoon binnenlopen voor een kop koffie en een praatje, met of zonder partner, dat maakt niet uit.”

“Het begint vaak met die kleine dagelijkse dingen die opeens niet meer lukken,” vertelt Monique van de Heijden van het Enigmahuis in Enkhuizen: “Zoals bijvoorbeeld koffiezetten. Pas kwam een man met zijn vrouw naar onze inloopbijeenkomst. Terwijl zij gezellig zat te praten met andere gasten, nam hij me even apart. Hij vertelde hoe hij thuiskwam en een enorme puinhoop aantrof in de keuken. Overal koffie en gemorst water, zelfs op de grond. Toen hij zijn vrouw vroeg wat er aan de hand was, kon ze alleen maar zeggen dat ze niet meer wist hoe het moest. Jaar in jaar uit had ze de koffie klaar gehad als haar man uit zijn werk kwam en vandaag wist ze opeens niet meer hoe het moest.

Onbegrip

Herkenbaar voor ons, trouwens. Voor koffiezetten moeten een heleboel dingen tegelijk gebeuren, dus het is niet zo gek dat dat één van de eerste dingen is waarbij het misgaat. De man vertelde dat hij een beetje boos had gereageerd en dat hij daar nu spijt van had. En ook dat is herkenbaar. In het begin ontstaat er vaak boosheid en onbegrip in relaties. Het is natuurlijk ook best gek als je partner opeens allemaal gekke dingen doet of steeds dezelfde dingen herhaalt.
Zo was er ook het verhaal van een vrouw die drie keer op een dag erop uit ging om dezelfde boodschappen te doen. Stonden er opeens drie volle tassen in de gang.”

Het Enigmahuis is ontstaan om, op verzoek van de gemeente Enkhuizen, het gat te dichten tussen de eerste verschijnselen van dementie en het moment dat je echt aan zorg toe bent. Monique: “Die zorg daar willen de meeste mensen de eerste tijd helemaal niet aan. Ook de partner niet. Die wil zijn man of vrouw uiteraard niet zomaar loslaten.”

Luisterend oor

In tegenstelling tot de plekken waar dagbesteding wordt geboden voor mensen met dementie, biedt het Enigmahuis weinig activiteiten. Maar als iemand een activiteit wil doen, dan wordt dat ter plekke geregeld. Vier dagdelen per week (door Corona tijdelijk drie) kun je er gewoon naar binnen lopen. Met of zonder partner, dat maakt niet uit. Je wordt verwelkomd door vrijwilligers en soms ook een professional van welzijnsorganisatie Welwonen, die een luisterend oor bieden en natuurlijk een kop koffie of thee met een koekje.

Annette Fölsche is één van de vrijwilligsters: “We hebben heel uiteenlopende bezoekers. Mensen die alleen zijn en vooral voor de gezelligheid komen en mensen die hun verhaal kwijt willen. En dat zijn vaak ook de partners van mensen met beginnende dementie, die soms niet goed weten hoe ze met de situatie om moeten gaan. Er is ook een mantelzorger die elke week gebracht wordt om gewoon gezellig een paar uur bij ons te zijn. En ja, dat kan ook in deze tijd. We zitten wel wat verder van elkaar af, want we houden ons natuurlijk aan de coronaregels, maar het Enigmahuis blijft, juist ook nu, gewoon open.”

Meer informatie

Het Enigmahuis is drie dagdelen per week geopend op twee verschillende locaties. Zie de website van WelWonen voor meer informatie

De website wegwijzerdementie.nl is ontwikkeld door het Netwerk Dementie Noord-Hollands Noorden. De website is vooral bedoeld voor mantelzorgers en naasten van mensen met dementie, maar ook professionals en vrijwilligers kunnen er gebruik van maken.