De waarde van een levenstestament

Wilsonbekwame partner

Dorina van Beek combineert haar werk in de zorg met een functie als bewindvoerder voor ouderen en levensexecuteur. In een aantal gastblogs voor Lekker Blijven Wonen, vertelt zij aan de hand van voorbeelden meer over de waarde en het toenemende belang van een levenstestament.

Jan en Riet zijn dik in de tachtig. Over twee jaar zijn ze zestig jaar getrouwd. Al die tijd hebben ze met veel plezier gewoond in hun vertrouwde dorp in Noord-Holland. Helaas zijn er zorgen. Riet gaat achteruit. Ze heeft dementie. Soms is ze in de war en ze kan moeilijk alleen zijn. Jan is haar steun en toeverlaat en doet zijn uiterste best voor haar. Riet gaat twee dagen per week naar dagbesteding. Dat ontlast Jan en geeft Riet ontspanning. Ze hebben twee kinderen. Een dochter in Maastricht en een zoon in Antwerpen. Die hebben het erg druk en komen nauwelijks bij hun ouders.

Huis op naam van beiden

Jan regelt niet alleen de zorg voor Riet. Hij is ook bezig met allerlei praktische en financiële zaken. Dat doet hij zoveel mogelijk samen met Riet. Een goed voorbeeld is hun huis waarvan Jan en Riet allebei voor de helft eigenaar zijn. Het is hypotheekvrij en staat op naam van beiden. Voor verkoop is zowel de handtekening van Jan als Riet nodig. Maar hoe moet dat als Riet zo in de war is dat ze niet weet waar het over gaat en daarom niet kan of wil tekenen? Zonder de handtekening van Riet kan Jan het huis niet verkopen. Ook als iedereen kan zien dat Riet zo dement is dat ze niets meer weet of kan.

Levenstestament voorkomt nare situaties

Dit kan leiden tot een heel nare situatie die je met een levenstestament kunt voorkomen. Via een levenstestament kan Riet een volmacht afgeven om haar wensen en belangen te behartigen. Degene die de volmacht krijgt, heet de levensexecuteur. Als Jan wordt benoemd tot levensexecuteur, kan hij zonder problemen het huis verkopen. Een levenstestament geeft aan dat Jan handelt namens Riet. Jan staat daardoor ook veel sterker bij het nemen van medische beslissingen. Als het om heel moeilijke keuzes gaat, kan hij met het levenstestament aantonen dat hij handelt zoals Riet het zou willen. Maar dat kan natuurlijk alleen als het testament is opgesteld op het moment dat Riet nog wel zelf beslissingen kon nemen.

Wilsbekwaam

Bij het opstellen van een levenstestament moet je ‘wilsbekwaam’ zijn. Dat wil zeggen dat je zelf beslissingen kan nemen. Het levenstestament treedt in werking op het moment dat je ‘wilsonbekwaam’ wordt, wanneer je dus niet meer in staat bent belangrijke beslissingen te nemen. Vanaf dat moment voert de levensexecuteur uit wat er in het levenstestament staat. Of iemand wel of niet wilsbekwaam is, moet worden vastgesteld door een arts of notaris.

Levensexecuteur

De levensexecuteur is degene die zorgt dat de zaken lopen zoals is vastgelegd in het levenstestament. Je kunt in principe iedereen benoemen tot levensexecuteur. Het kan een partner, kind of vriend zijn en ook kun je meerdere levensexecuteurs aanstellen. Wie het lastig vindt deze keuze te maken, kan ook kiezen voor een professionele (en onafhankelijke) levensexecuteur. Dit is bijvoorbeeld een optie als u nu al weet dat uw kinderen verschillende visies hebben.

Wie zorgt voor Jan?

Als Riet moeilijk of geen beslissingen meer kan nemen kan Jan veel van haar overnemen. Dat kan in principe ook zonder levenstestament. Hij kan veel (maar niet alle) medische beslissingen nemen en hij kan bijvoorbeeld beslissingen nemen over een huisdier. Maar hij kan dus niet het huis verkopen. Maar stel dat Jan plotseling ook wilsonbekwaam wordt? Wie neemt dan de beslissingen over Jan en Riet? En hoe zorg je ervoor dat dat dan ook gebeurt op de manier zoals Jan en Riet dat zouden willen? Als Jan er op een gegeven moment alleen voor staat, is een levenstestament zo mogelijk nog belangrijker. In het levenstestament kan niet alleen de verkoop van het huis geregeld worden maar ook allerlei andere financiële zaken. En bijvoorbeeld ook medische zorg, zorg voor kinderen en huisdieren. In feite alles wat Jan en Riet belangrijk vinden. Als ze het maar laten opstellen op het moment dat ze beiden nog wilsbekwaam zijn.

Wilt u meer weten over de mogelijkheden van een levenstestament? Leg uw vraag neer bij een (notaris)kantoor met een specialisatie in levenstestamenten.

Dorina van Beek,
Bewindvoerder voor ouderen en levensexecuteur

Lees ook de andere gastblogs van Dorina:
Boven de partijen staan
Toezichthouden op het levenstestament